สิ่งนั้นล้วนเป็นโดยประการอื่น

อวิชชา มันไม่รู้ว่ารูปไม่ใช่รูป ไม่ใช่เสียง ไม่ใช่กลิ่น ไม่ใช่รส ไม่ใช่สัมผัสกาย ไม่ใช่ธรรมมารมณ์

หลักธรรมศาสนาพุทธ สั้นๆ ก็คือ “สิ่งทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น” ข้อนี้ท่านก็จะใช้ในเรื่อง “เป็นอื่น” เหมือนกันนะ ใช้คำว่า “ไม่มั่นหมาย” ไม่มั่นหมายซึ่งเสียง ไม่มั่นหมายในเสียง ไม่มั่นหมายโดยความเป็นเสียง ไม่มั่นหมายว่าเสียงของเรา

ท่านพุทธทาสก็สรุปว่า เขามั่นหมายโดยความเป็นสิ่งใด สิ่งนั้นล้วนเป็นโดยประการอื่นจากที่เขามั่นหมายทั้งหมด คือแก่นของพระศาสนา ซึ่งจบเรื่องนี้เลย ถ้าเห็นแล้วว่าสิ่งทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น ท่านถือว่าจบกิจแล้ว ก็คือถ้ามันไม่ใช่เสียง นี่โยมว่า จะมีสุขทุกข์จากเสียงไหม จะมีราคะโทสะโมหะจากเสียงไหม ท่านก็ใช้ว่าปรินิพพานเฉพาะตน กิจที่ควรทำได้ทำเสร็จแล้ว กิจอื่นที่ยิ่งกว่านี้ไม่มี นี้คือคำว่า “เป็นอื่น”